Ołtarz główny
Po wejściu do wnętrza kościoła od razu uderza nas majestat i piękno filarów oraz gzymsów nawy głównej, a zwłaszcza biel oczyszczonych w latach 1979-1983 łamanych i ciosowych kamieni, które łączą się harmonijnie z czerwienią gotyckich cegieł wydobytych spod tynków w latach 1938-1939.
We wnętrzu kościoła hierarchię wartości akcentują wyraźnie różnice poziomów. Przesuwamy się w kierunku miejsca najwyżej położonego, a więc absydy prezbiterium, gdzie stoi dwukondygnacyjny główny ołtarz (łacińska altra res) – serce kościoła i zarazem jeden z najpiękniejszych zabytków polskiego snycerstwa z pierwszej połowy XVII wieku. [obecnie po renowacji] Razem ze stallami może on z powodzeniem reprezentować polską sztukę w skali europejskiej. Ołtarz ma 21 m wysokości. Jak świadczy umieszczony na nim napis, został on wykonany w roku 1634 (Anno Domini 1634 hoc altare extructum) za prepozytury Marcina Kłoczyńskiego, w stylu przekwitłego renesansu i zestawiony w latach 1636-1637. Wykonanie ołtarza wskazuje na krąg oddziaływania warsztatu snycerstwa Baltazara Kuncza z Kleparza krakowskiego. Ołtarz łączy w sobie włoskie elementy architektoniczne z niderlandzką sztuką dekoracji.
Ołtarz jest plastycznym wyrazem tajemnicy Bożego Ciała czyli Chrystusa, który stał się człowiekiem, umarł na krzyżu dla zbawienia świata i kontynuuje swoją obecność wśród ludu w Eucharystii pod postacią chleba. Dlatego w środkowej części nastawy ołtarza znajduje się przeto pokaźny obraz Bożego Narodzenia, nazywany w literaturze naukowej Pokłonem Pasterzy. Jego treść przypomina zapis Ewangelii św. Jana o Słowie, które stało się Ciałem i zamieszkało między nami. Obraz namalował Tomasz Dolabella, malarz włoski tworzący w Krakowie. Ma kształt bardzo wysmukłego prostokąta o wymiarach ok. 780 cm długości i 380 cm szerokości, zamkniętego górą półkoliście. Kompozycja obrazu dzieli się na dwie prawie równej wysokości strefy: dolną – ziemską i górną – niebieską. Główna, dolna scena tonie w półmroku. Rozgrywa się bowiem o świcie, kiedy pasterze powiadomieni nocą przez aniołów o narodzeniu Chrystusa w betlejemskiej stajni przybyli, by oddać Mu pokłon i złożyć dary. Pośrodku ołtarza, między strefą ziemską i niebieską, widać, na tle jaśniejących obłoków, gołębicę. Jest ona alegorią Ducha Świętego za sprawą którego Chrystus przyjął ciało w łonie Maryi Dziewicy. Górna strefa obrazu dzieli się z kolei na dwie części. W dolnej siedzą, w dwóch grupach, aniołowie – pośrednicy między niebem i ziemią. U szczytu obrazu, w otoczeniu rozbawionych aniołów, siedzi Bóg Ojciec, dla którego wszystko żyje i ku któremu wszystko zmierza, stanowiący ideowe i formalne zamknięcie obrazu. W górnej kondygnacji nastawy ołtarza umieszczono obraz anonimowego autora z kręgu Dolabelli przedstawiający Zdjęcie Chrystusa z krzyża. Z treścią tego obrazu kojarzą się słowa Jezusowe z Ewangelii św. Jana: Wykonało się. Na samym szczycie ołtarzowej nastawy stoi Jan Chrzciciel. Lewą ręką podtrzymuje krzyż, znak zbawienia, prawą zaś wskazuje narodzonego, ofiarowanego i obecnego w Eucharystii Chrystusa – Baranka Bożego, który gładzi grzechy świata. W dolnej części ołtarza uwagę przyciąga barokowe tabernakulum z XVII wieku w kształcie wielobocznej świątyni, drewniane antepedium rzeźbione w 1941 roku przez prof. Wojciecha Maciejowskiego, przedstawiające anielską adorację Hostii oraz dawne obrazy św. Krzysztofa i św. Józefa na drzwiach prowadzących za ołtarz.
O tym, że ołtarz jest plastycznym wyobrażeniem całej historii Bożego Ciała, świadczy również obecność na poszczególnych kondygnacjach dużych, rzeźbionych w drewnie figur proroków Starego Testamentu, którzy w swoich natchnionych tekstach wyraźnie nawiązywali do Mesjasza oraz Jego zbawczego dzieła. Tak więc mamy tutaj od strony lewej patrząc: Jeremiasza, Mojżesza, Dawida oraz Izajasza i od strony prawej: Ezechiela, Daniela, Zachariasza i Micheasza. Lex et Prophaetae predicaverunt... – Prawo i Prorocy przepowiadali. Proroków lączy w jeden łańcuch anioł unoszący się nad obrazem Bożego Narodzenia z tekstem pierwszej strofy hymnu z Ewangelii św. Łukasza: Gloria in excelsis Deo – Chwała na wysokości Bogu.
Zauważyć jeszcze wypada, że cała struktura nastawy ołtarzowej jest przesycona uskrzydlonymi główkami cherubinów, ornamentami chrząstkowo-małżowinowymi, splotami owoców oraz festonów harmonijnie ułożonych. Wszystko to zaczerpnięte zostało ze świata starożytnej symboliki chrześcijańskiej.
Przed obecnym ołtarzem, był ołtarz, który został uwieczniony na pieczęci konwentu kanoników regularnych.
1. Święty Jan Chrzciciel
2. Dawid
3. Zachariasz
4. Mojżesz
5. Prorok Daniel
6. Obraz T. Dolabelli Pokłon pasterzy
7. Obraz Zdjęcie z krzyża (prawdopodobnie warsztat T. Dolabelli)
8. Obrazki ze scenami starotestamentowymi, zapowiadającymi sakrament Eucharystii
9. Jeremiasz
10. Ezechiel
11. Św. Krzysztof niosący Dzieciątko Jezus
12. Św. Józef z Dzieciątkiem
13. Barokowe tabernakulum (poł. XVII w.), z posążkami czterech ewangelistów
14. Antependium z aniołami adorującymi Najświętszy Sakrament
Oglądnij Film